Twierdza Toruń

Gotyk na dotyk – tak od dawna reklamuje się Toruń, ale miasto skrywa jeszcze jeden bardzo ważny okres dla rozwoju gospodarczego i kulturowego. W XIX wieku Prusacy zamienili Toruń w twierdzę. Festung Thorn to zespół około 200 różnych obiektów. Prawie wszystkie zachowały się do dzisiaj. Niektóre można zwiedzać, ponieważ zostały zamienione na muzeum, w jednym znajduje się klimatyczny hotel. Nocleg w takim miejscu to niezapomniane przeżycie. Jest też mnóstwo obiektów dla fanów urbexu, ale pamiętajcie o zasadach bezpieczeństwa podczas zwiedzania opuszczonych miejsc

Toruń po Kongresie Wiedeńskim został zamieniony na przygraniczną twierdzę. W bezpośrednim sąsiedztwie historycznego Starego Miasta wybudowano dwa arsenały, obronne koszary, wozownie, szpital i kilka magazynów. Od strony Wisły wyburzono część średniowiecznych murów i zastąpiono je nowymi umocnieniami dostosowanymi do potrzeb nowoczesnej XIX-wiecznej armii. Po wygranej wojnie z Francją, za pieniądze z kontrybucji nastąpiła gwałtowna rozbudowa. Wtedy pojawiła się koncepcja twierdzy pierścieniowej. Powstało kilka fortów wokół miasta. Jednak szybki  rozwój artylerii sprawił, że twierdza już w momencie oddania była obiektem przestarzałym. Zarządzono budowę kolejnych fortów. Życie i gospodarka w mieście podporządkowane były twierdzy. Zainwestowano tu olbrzymie pieniądze. Jednak obronnych charakter Torunia wpłynął także na rozwój urbanistyczny. Budowa nowych domów i obiektów w wielu miejscach była niemożliwa. Miasto zostało zamknięte w ściśle określonych granicach.

Tyle historycznego wstępu. Baczność oddział gotowy do zwiedzania. Dowodzi żołnierz z aparatem fotograficznym. W zasadzie żołnierka, jeśli mamy trzymać się poprawności politycznej współczesnych czasów.

Muzeum Twierdzy Toruń

To jedno z siedmiu oddziałów Muzeum Okręgowe w Toruniu i chyba najmłodsze. Dla zwiedzających zostało udostępnione w lutym 2021 roku. Muzeum znajduje się ścisłym centrum miasta, w sąsiedztwie dworca autobusowego. Na potrzeby muzeum zaadaptowano dawne Koszary Bramy Chełmińskiej. Kiedyś zakwaterowanych było tutaj 160 żołnierzy. Oprócz tego w laboratorium amunicyjnym przygotowywano amunicję dla dział stojących na wale ziemnych przykrywającym koszary. W środku znajdziemy świetnie przygotowaną wystawę prezentującą okres od czasów króla polskiego Władysława IV aż po XX wieku. Oczywiście wszystko kręci wokół wojska, militariów  i techniki  wojskowej. Dzięki licznym prezentacjom multimedialnym zagłębimy się w historię i rozwój Twierdzy Toruń. Dowiemy się, jak wielki wpływ na miasto miał fakt stacjonowania w nim tak liczebnego wojska. Zobaczymy migawki z życia codziennego dawnego Torunia. Przecież działania wojenne to tylko mały urywek z życia każdego żołnierza. Obejrzymy również wiele autentycznych rekwizytów. Do najciekawszych na pewno zaliczyć musimy przewoźną wieżę pancerną. Toruń może pochwalić się jednym z pierwszych poligonów w Europie. Niektóre źródła mówią o pierwszym, ale wiemy, jak bywa z tym określaniem pierwszeństwa. W muzeum zobaczymy oryginalne słupki z poligonu.

Muzeum Twierdzy Toruń, ul Wały Sikorskiego 23/25. Godziny otwarcia: od 1 maja do 30 września, od wtorku do niedzieli w godz. 10.00-18.00; od 1 października do 30 kwietnia, od wtorku do niedzieli w godz. 10.00-16.00. Ceny biletów: normalny 20 zł, ulgowy 14 zł. UWAGA – w środę wstęp bezpłatny. Warto również kupić karnet na wszystkie oddziały Muzeum Okręgowego w Toruniu. Oficjalna strona Muzeum Twierdzy Toruń.

Fort XI – Fort V Grosser Kurfürst

Wchodzimy w strefę urbex. Jak zawsze w takich przypadkach mamy wątpliwości. Tym razem nie chodzi tylko o bezpieczeństwo, ale milczeć, kiedy cenny zabytek skazany został na zniszczenie, bo prywatny inwestor ma gdzieś przepisy, to przyłożyć rękę do dewastacji. Im głośniej będzie o tej sprawie, tym większa szansa na ratunek. Chodzi przede wszystkim o bezcenne napisy i malunki na ścianach wykonane w czasie wojny przez jeńców Stalagu XX-A. Fort stoi opuszczony i niezabezpieczony od lat. Każdy może tu wejść. Jak zawsze w takich przypadkach pojawia się graffiti i mnóstwo zniszczeń dokonanych przez wandali. Właściciel obiektu już raz został skazany za brak opieki nad zabytkiem, co doprowadziło do zniszczenia napisów wykonanych przez więźniów. Wiele z nich przepadło bezpowrotnie. Celowo nie pokazujemy ich i nie podajemy wskazówki, gdzie się znajdują. Obiekt jest olbrzymi i nie tak łatwo je odszukać. Wiecie jaką karę usłyszał w sądzie właściciel obiektu? Siedzicie? Grzywna wynosiła 6 zł. Mamy nadzieję, że obiekt zostanie uratowany.

Fort zbudowano w latach 1877-1884. To konstrukcja betonowo-ceglana. Obiekt powstał z myślą o stanowiskach dla artylerii. Znajdowała się tutaj 20 dział na otwartych stanowiskach. Obsługa miała do dyspozycji schrony. Załoga składała się z 650 artylerzystów i jednego batalionu piechoty. Niemcy opuszczając umocnienia, zabrali całe wyposażenie. Do roku 1922 fort stał niewykorzystany. Potem właścicielem zostaje Wojsko Polskie i tworzy tymczasowe kwatery dla żołnierzy biorących udział w ćwiczeniach na pobliskim poligonie.

Fort X- Bateria Nadbrzeżna

Niemcy zbudowali ten obiekt w latach  1889-1892. Oryginalna nazwa to  Batterie Grünthalmühte.  Bateria ziemna składa się ceglanego schronu z 12 pomieszczeniami dla 80-osobowej załogi. Zamontowano w tym miejscu 6 dział, które miały kontrolować dolinę Wisły. Obiekt również stoi opuszczony i niezabezpieczony. Nie ma ogrodzenia. Do środka wejdziecie bez problemu, ale oprócz mnóstwa śmieci niż ciekawego nie zobaczycie. Podobno był inwestor, który zamierzał zaadaptować obiekt na hotel. Miała również powstać wieża widokowa na toruńską starówkę. Powstał nawet projekt budowlany finansowany z miejskich pieniędzy. I chyba na tym się skończyło.

Toruń zwiedzaliśmy na zaproszenie Lokalnej Organizacji Turystycznej Toruń oraz organizacji Mój Toruń.